OPIEKA NAD GROBAMI POLEGŁYCH ŻOŁNIERZY  NA LOKALNYM CMENTARZU

   Uczniowie Szkolnego Koła Wolontariatu oraz koła historycznego sprawują opiekę nad grobami poległych żołnierzy i grobem rodziny lokalnego bohatera żołnierza AK – Pawła Nowakowskiego.

   Lucjan Edward Brochocki był synem Karola Brochockiego i Wiktorii z Bielskich, lat około 25. Uczęszczał do szkoły w Mławie oraz szkoły wojskowej w Genui. W powstaniu styczniowym dowódca kompanii strzelców. Poległ pod Chromakowem w powiecie mławskim (obecnie żuromińskim) 15 sierpnia 1863 roku.

   Edmund Kwiatek był żołnierzem Wojska Polskiego, który zginął w 1939 roku przepływając konno rzekę Wkrę. Według przekazów starszych mieszkańców rodzina po pogrzebie poprosiła przedstawicieli lokalnej społeczności o opiekę nad grobem. Nie wiemy już niestety skąd pochodził ten żołnierz i dlaczego rodzina nie zabrała jego ciała. Osoby oraz ich rodziny, które obiecały opiekować się mogiłą, są już w podeszłym wieku, więc uczniowie naszej szkoły przejęli ten obowiązek, by pamięć o tym żołnierzu mogła dalej trwać wśród mieszkańców Dłutowa i okolic.

  

   W trzecim grobowcu spoczywają rodzice Pawła Nowakowskiego. Znajduje się tu również tablica pamiątkowa członków rodziny, którzy zginęli w Oświęcimiu oraz Pawła Nowakowskiego, który został pochowany w Szczytnie. Pomnik został ufundowany przez  siostrzeńca Nowakowskiego pana mecenasa Jana Sadowskiego.  Paweł Nowakowski to nasz lokalny bohater urodzony w Dłutowie. Podczas nauki w Mławie wstąpił do Polskiej Organizacji Wojskowej i jako żołnierz I Pułku Artylerii Ciężkiej  Legionów Polskich brał udział w wojnie polsko – bolszewickiej. W okresie międzywojennym pełnił funkcje m.in. prezesa OSP w Dłutowie, wiceprezesa zarządu powiatowego OSP w Mławie, prezesa rad nadzorczych spółdzielni. W latach 1933 – 1939 był również wójtem w Zieluniu. Na początku 1939 roku otrzymał stopień wojskowy porucznika rezerwy. W lecie 1940 roku wstąpił do Związku Walki Zbrojnej i został komendantem na gminę Zieluń. W 1942 roku otrzymał nominację na komendanta obwodu działdowskiego AK i pod pseudonimem ,,Leśnik” rozpoczął działalność konspiracyjną na przydzielonym terenie. Jego zadaniem było rozpoznanie sytuacji w obozach: KL SOLDAU, jenieckim w Królikowie koło Olsztynka oraz jeńców angielskich niedaleko Kłajpedy. Po wojnie został mianowany dowódcą III batalionu o kryptonimie  ,,Znicz”, a następnie komendantem oddziałów partyzanckich ROAK na terenie północnego Mazowsza. W marcu 1947 roku ujawnił się i wyjechał do Szczytna, gdzie pracował jako nauczyciel matematyki i kierownik internatu. Pod koniec życia otrzymał awans na stopień majora rezerwy Wojska Polskiego. Odznaczony m. in. Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski. Zmarł 21 sierpnia 1991 roku  w Szczytnie.

Uczniowie regularnie dbają, by groby były utrzymane w czystości, dając tym świadectwo pamięci o tych ludziach, gdyż ich historie są integralną częścią historii naszego kraju i świadczą o naszej tożsamości narodowej.